جنس نر:
1. بیضه‌ها:
- تولید و ذخیره اسپرم.
- تولید هورمون‌های جنسی مردانه مانند تستوسترون.
2. مجاری وابران:
- انتقال اسپرم از بیضه‌ها به کلوآک.
3. کلوآک:
- خروجی مشترک برای سیستم‌های تولید مثل، گوارش و ادراری.
- در زمان جفت‌گیری، اسپرم از طریق کلوآک به دستگاه تولید مثل ماده منتقل می‌شود.
4. آلت تناسلی:
- شترمرغ نر دارای آلت تناسلی است که در زمان جفت‌گیری برای انتقال اسپرم به شترمرغ ماده استفاده می‌شود.
جنس ماده:
1. تخمدان‌ها:
- تولید تخمک و ترشح هورمون‌های جنسی زنانه مانند استروژن و پروژسترون.
2. لوله‌های فالوپ:
- انتقال تخمک از تخمدان به رحم.
- محل لقاح اسپرم و تخمک.
3. رحم:
- توسعه و تشکیل تخم قبل از تخم‌گذاری.
- دارای ساختار تخصصی برای تولید پوسته تخم.
4. کلوآک:
- تخم از طریق کلوآک دفع می‌شود و همچنین به عنوان مسیر خروج ضایعات عمل می‌کند.
5. رفتارهای جفت‌یابی:
- شترمرغ‌ها رفتارهای پیچیده جفت‌یابی و نمایش‌های مختلفی برای جذب جفت دارند.
دستگاه تولید مثل شترمرغ به گونه‌ای تکامل یافته که بتواند در زیستگاه‌های خشک و چالش‌برانگیز به تولیدمثل بپردازد و بقای گونه را تضمین کند.
