بیماری انسفالومیت اسب شرقی (EEE یا Eastern Equine Encephalitis) عمدتاً یک بیماری ویروسی در اسب‌ها و انسان‌ها است، اما می‌تواند پرندگان را نیز تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری توسط پشه‌ها منتقل می‌شود و معمولاً در مناطق خاصی شیوع می‌یابد.
1. عامل بیماری:
- عامل بیماری ویروس انسفالومیت اسب شرقی است که به خانواده Togaviridae و جنس Alphavirus تعلق دارد.
2. علائم:
- عموماً علائم در پرندگان ممکن است غیراختصاصی باشد و شامل بی‌حالی و کاهش فعالیت شود.
- علائم عصبی مانند عدم تعادل، لرزش و حرکات غیرطبیعی در موارد شدیدتر.
- کاهش اشتها و کاهش وزن.
- مرگ ناگهانی در پرندگان حساس و به‌ویژه گونه‌های غیرمقاوم.
3. تشخیص:
- تشخیص بر اساس علائم بالینی دشوار است و نیاز به تأیید آزمایشگاهی دارد.
- تست‌های مولکولی مانند RT-PCR و تست‌های سرولوژیکی برای شناسایی ویروس.
4. درمان:
- هیچ درمان خاصی برای ویروس انسفالومیت اسب شرقی وجود ندارد.
- مراقبت‌های حمایتی معمولاً بر بهبود شرایط محیطی و تغذیه‌ای برای کمک به بهبود پرندگان متمرکز است.
5. پیشگیری:
- کنترل جمعیت پشه‌ها از طریق اقدامات محیطی و بهره‌گیری از اقدامات کنترلی مانند استفاده از حشره‌کش‌ها.
- محدود کردن تماس پرندگان با پشه‌ها از طریق استفاده از پشه‌بندها یا نگهداری در مکان‌های بسته.
- واکسیناسیون اسب‌ها و دیگر حیوانات حساس در مناطق بومی به عنوان بخشی از مدیریت منطقه‌ای بیماری، اگرچه واکسن خاصی برای پرندگان وجود ندارد.
- پایش دقیق و گزارش‌دهی علائم مشکوک به مقامات دامپزشکی برای اقدام به موقع.
مدیریت بهداشتی و پیشگیری از تماس با ناقلان اصلی یعنی پشه‌ها، مهم‌ترین راهکار برای کاهش خطر بروز بیماری انسفالومیت اسب شرقی در گله‌های پرندگان است. اقدامات پیشگیرانه در مناطق بومی و آگاه‌سازی از شرایط محیطی و مخاطرات می‌تواند به کاهش شیوع کمک کند.
