مدیریت گوساله‌های نارس (زیر 270 روز آبستنی یا وزن تولد کمتر از 35 کیلوگرم) نیازمند **مداخلات فشرده و تخصصی** است. این گوساله‌ها به دلیل **نارسایی سیستم ایمنی، دستگاه گوارش تکامل‌نیافته و ضعف تنظیم حرارتی** در معرض خطر بالای تلفات هستند. برنامه مدیریتی شامل موارد زیر است:
---
### **۱. شناسایی گوساله‌های نارس**
- **معیارهای تشخیص:**
- تولد قبل از روز ۲۶۰ آبستنی
- وزن تولد <35 kg (در نژاد هلشتاین)
- علائم ظاهری: موهای نرم و کرک‌دار، سم‌های نرم، گوش‌های افتاده، رفلکس مکیدن ضعیف
---
### **۲. مراقبت‌های فوری پس از تولد**
#### **الف) حمایت تنفسی:**
- **اکسیژن درمانی:** ماسک اکسیژن با دوز ۵-۱۰ لیتر/دقیقه در صورت سیانوزه شدن مخاط
- **تزریق سورفکتانت ریوی:** (مانند **کالفاکتانت**) برای پیشگیری از سندرم زجر تنفسی
#### **ب) کنترل هیپوترمی:**
- **حمام آب گرم (۴۰°C):** غوطه‌وری تا ۳۰ دقیقه
- **گرم‌کننده محیطی:** لامپ مادون قرمز یا پد گرم‌کننده با دمای ۳۰-۳۲°C
- **پوشش عایق:** پتوهای مخصوص گوساله
---
### **۳. برنامه تغذیه اختصاصی**
#### **الف) آغوز (کلستروم):**
- **حجم کمتر اما دفعات بیشتر:** ۵۰-۷۰ ml/kg وزن بدن در ۸-۱۲ وعده روزانه
- **روش تغذیه:** لوله معدی (NG Tube) به دلیل ضعف رفلکس مکش
#### **ب) شیر/جایگزین شیر (MR):**
- **فرمولاسیون ویژه نوزادان نارس:**
| پارامتر | مقدار مورد نیاز |
|--------------|---------------------|
| **انرژی** | ≥۱٫۱ Mcal/Kg |
| **پروتئین** | ۲۸-۳۰% (ترجیحاً هیدرولیزه)|
| **چربی** | ۲۰% (MCTها ≥۵۰%) |
- **دفعات تغذیه:** ۸-۱۲ بار در روز (حجم کل ۱۵-۲۰% وزن بدن)
#### **ج) مکمل‌های ضروری:**
- **ویتامین E + سلنیوم:** ۱۰-۱۵ IU/kg ویتامین E + ۰٫۱ mg/kg سلنیوم IM
- **گلوکز ۵%:** تزریق IV مداوم (۵-۸ ml/kg/hr) برای پیشگیری از هیپوگلیسمی
---
### **۴. مدیریت محیطی**
- **اتاق انفرادی:**
- دما: ۲۸-۳۰°C (هفته اول)، رطوبت: ۶۰-۷۰%
- بستر عمیق از کاه یا تراشه چوب
- **پیشگیری از استرس:**
- کاهش نور و صدا
- محدودیت تماس انسانی به ضرورت
---
### **۵. پایش سلامت روزانه**
| پارامتر | مقدار هدف | اقدامات اصلاحی |
|----------------|-------------------------|---------------------------|
| **دمای مقعدی** | ۳۸٫۵-۳۹٫۲°C | گرم‌کننده/خنک‌کننده |
| **ضربان قلب** | ۱۰۰-۱۲۰ بار/دقیقه | اکسیژن در صورت <۹۰ |
| **تنفس** | ۳۰-۶۰ بار/دقیقه | بررسی پنومونی |
| **وزن‌گیری** | حداقل ۲۰۰ گرم/روز | افزایش کالری دریافتی |
---
### **۶. پیشگیری و درمان بیماری‌های شایع**
- **سپسیس:**
- آنتی‌بیوتیک‌های طیف وسیع (آمپی‌سیلین + جنتامایسین)
- تزریق پلاسمای هیپرایمیون (۲ لیتر IV)
- **اسهال:**
- الکترولیت گرم (۵۰-۱۰۰ ml/kg/روز)
- پروبیوتیک‌های لاکتوباسیلوس
- **پنومونی:**
- نبولایزر با سالبوتامول + آنتی‌بیوتیک (فلورفنیکل)
---
### **۷. برنامه واکسیناسیون تقویتی**
| زمان | واکسن |
|--------------|------------------------|
| روز ۷ | پاستورلا (Intranasal) |
| روز ۱۴ | کوکسیدیا (خوراکی) |
| روز ۲۱ | BVD-IBR (تزریقی) |
---
### **۸. انتقال به سیستم گروهی**
- **شرایط انتقال:**
- وزن >45 kg
- توانایی نوشیدن شیر از سطل
- دمای پایدار بدن (≥۳۸°C) برای ۷ روز
- **روش انتقال:**
- گروه‌های ۳-۴ رأسی
- افزایش تدریجی حجم شیر (تا ۶ لیتر/روز)
---
### **جمع‌بندی نهایی**
- **نرخ بقا:** با مدیریت صحیح به ۷۰-۸۰% می‌رسد (در مقابل ۲۰-۳۰% بدون مداخله).
- **کلید موفقیت:**
- تغذیه با **آغوز با کیفیت** در ساعت اول
- **گرم‌کردن فوری** پس از تولد
- **پایش مداوم قند خون** (هدف: >۴۰ mg/dl)
- **هشدار:** گوساله‌های نارس تا ۶ ماهگی **حساسیت بالایی به استرس** دارند!
اگر نیاز به جزئیات برنامه تغذیه‌ای یا پروتکل دارویی دارید، آماده ارائه اطلاعات تکمیلی هستم. 🐄
