مدیریت بستر در فصول بارانی برای **پیشگیری از بیماری‌های سم، ورم پستان و کاهش استرس حرارتی** حیاتی است. رطوبت بالا و بارش مداوم، چالش‌های منحصر به فردی ایجاد می‌کند که با راهکارهای زیر قابل کنترل است:
---
### **۱. انتخاب مواد بستر مناسب برای رطوبت بالا**
| ماده بستر | مزایا | معایب |
|----------------|------------------------|------------------------|
| **پودر چوب (سفید یا سخت‌چوب)** | جذب رطوبت عالی (تا ۳۰۰% وزن خود)، ضد قارچ طبیعی | نیاز به تعویض مکرر (هر ۳-۴ روز) |
| **خاک‌اره پرس‌شده (Pellet)** | تورم کمتر، کاهش دفعات تعویض | هزینه اولیه بالا |
| **کاه جو + آهک هیدراته** | آهک pH را بالا می‌برد (کاهش باکتری‌ها) | خطر تحریک تنفسی اگر آهک پاشیده شود |
| **پوسته برنج** | زهکشی عالی، مقاومت در برابر کپک | سایندگی بالا برای سم |
> **نکته:** از **کاه گندم** به‌طور خالص پرهیز کنید (جذب رطوبت ضعیف + رشد قارچ آسپرژیلوس).
---
### **۲. طراحی سیستم زهکشی کارآمد**
- **شیب‌بندی کف:**
- حداقل شیب ۲-۳% به سمت کانال فاضلاب
- نصب **گریل‌های استیل ضدزنگ** در مسیر خروج آب
- **کانال‌های جانبی:**
- عمق ۲۰-۳۰ سانتی‌متر با پوشش بتنی
- خروجی‌های متعدد به‌فاصله هر ۵ متر
---
### **۳. تکنیک‌های هوادهی و خشک‌کردن بستر**
- **ابزار هوادهی مکانیکی:**
- دستگاه **بسترخوار (Bedding cultivator)** با تیغه‌های عمیق (هر ۲ روز یکبار)
- **پروانه‌های چرخان** برای زیرورو کردن لایه‌های زیرین
- **گرمایش تابشی:**
- لامپ‌های مادون‌قرمز با فاصله ۱٫۵ متری از بستر (۳۰۰ وات/۱۰ متر مربع)
---
### **۴. افزودنی‌های جاذب رطوبت و ضدعفونی‌کننده**
| افزودنی | روش مصرف | مقدار |
|-----------------|------------------------|-----------------------|
| **آهک هیدراته** | پاشش سطحی پس از هر بارندگی | ۵۰۰ گرم/متر مربع |
| **زئولیت** | مخلوط با بستر (لایه زیرین) | ۱۰-۱۵% حجم کل بستر |
| **دی‌اتومیت** | پاشش هفتگی | ۲۰۰ گرم/متر مربع |
| **سولفات مس** | محلول‌پاشی هفتگی (پیشگیری از قارچ) | ۲% محلول در آب |
---
### **۵. پوشش‌های محافظ باران**
- **سایبان‌های متحرک:**
- ساختار آلومینیومی با پوشش پلی‌کربنات (ارتفاع ۴ متر)
- قابلیت جمع‌شدن در روزهای آفتابی
- **پرده‌های کناری:**
- پارچه‌های پی‌وی‌سی ضدآب با قابلیت جمع‌شدن اتوماتیک
---
### **۶. پروتکل نظافت فشرده در باران‌های مداوم**
- **تمیزکاری ۳ مرحله‌ای:**
۱. جاروی مکانیزه اولیه (جمع‌آوری مدفوع)
۲. پاشش **مواد جاذب** (زئولیت یا آهک)
۳. زیرورو کردن بستر با دستگاه هواده
- **تناوب:** پس از هر بارندگی شدید یا حداقل ۲ بار در روز
---
### **۷. پایش سلامت دام و پیشگیری بیماری**
- **معاینه روزانه سم:**
- شناسایی زودهنگام **لنگش رطوبتی (Pastern dermatitis)**
- **ضدعفونی سم:**
- حمام سم با محلول **سولفات روی ۵%** هفته‌ای ۳ بار
- **پوشش پستان:**
- استفاده از **Teat Dip حاوی گلیسرین** (جلوگیری از ترک خوردن)
---
### **۸. مدیریت ذخیره بستر**
- **انبار خشک و مرتفع:**
- کف بتنی + فاصله ۳۰ سانتی‌متری از دیوار
- پوشش پلاستیکی ۳ لایه روی بستر
- **سیلوهای هوابند:**
- برای ذخیره پودر چوب یا پلت (جلوگیری از جذب رطوبت هوا)
---
### **جمع‌بندی فنی**
- **ترکیب بهینه بستر:**
`لایه زیرین: پوسته برنج (ضخامت ۱۰ سانتی‌متر) + لایه رویی: پودر چوب سخت + آهک (۵ سانتی‌متر)`
- **هزینه‌اثربخشی:**
- استفاده از **زئولیت** ۴۰% هزینه تعویض بستر را کاهش می‌دهد
- **کاهش بیماری‌ها:**
- بستر خشک تا ۶۰% از بروز ورم پستان محیطی می‌کاهد
> ❗ **هشدار:** در باران‌های سیل‌آسا، گاوها را به **سکوهای مرتفع (حداقل ۵۰ سانتی‌متر)** منتقل کنید!
اگر نیاز به طراحی نقشه زهکشی یا محاسبه مقدار مواد جاذب دارید، ابعاد جایگاه را ذکر کنید. 🐄
