پرورش اردک مانند هر فعالیت دامپروری دیگر، تابع قوانین و مقررات خاصی است که رعایت آنها برای فعالیت قانونی و موفق ضروری است. در اینجا مهم‌ترین مقررات پرورش اردک در ایران و جهان را بررسی می‌کنیم:
### ۱. **مقررات عمومی در ایران**
#### الف) **مجوزهای لازم**:
- **پروانه تأسیس** از سازمان جهاد کشاورزی استان
- **مجوز بهداشتی** از دانشگاه علوم پزشکی (برای واحدهای صنعتی)
- **پروانه بهره‌برداری** پس از تکمیل طرح
#### ب) **ضوابط فنی**:
- حداقل فاصله از مناطق مسکونی: **۵۰۰ متر برای واحدهای صنعتی**
- سیستم جمع‌آوری و دفع فضولات مطابق **آیین‌نامه بهداشتی ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی**
- رعایت **ضوابط سازمان دامپزشکی** برای پیشگیری از بیماری‌ها
### ۲. **مقررات اختصاصی پرورش اردک**
#### الف) **استانداردهای سالن**:
| پارامتر | مقدار مجاز |
|---------|------------|
| تراکم (متر مربع/قطعه) | ۳-۴ قطعه در پرورش سنتی - ۶-۸ قطعه در صنعتی |
| ارتفاع سالن | حداقل ۲.۵ متر |
| دمای مناسب | ۱۲-۲۵ درجه سانتیگراد |
#### ب) **مقررات زیست‌محیطی**:
- ممنوعیت تخلیه پساب به رودخانه‌ها بدون تصفیه
- الزام به **سیستم جمع‌آوری فضولات** در واحدهای بالای ۱۰۰۰ قطعه
- رعایت **حریم تالاب‌ها** (حداقل ۲ کیلومتر)
### ۳. **مقررات بین‌المللی (کدکس FAO/WHO)**
- ممنوعیت استفاده از **آنتی‌بیوتیک‌های محرک رشد**
- حد مجاز **آفلاتوکسین** در خوراک: کمتر از ۲۰ ppb
- استانداردهای **رفاه حیوان** (Animal Welfare):
- دسترسی به آب شناور برای اردک‌ها
- ممنوعیت پرورش در قفس‌های بسته
### ۴. **مقررات صادرات**
- گواهی‌های لازم:
- **گواهی سلامت دامپزشکی**
- **گواهی منشأ**
- **تاییدیه حلال** برای کشورهای اسلامی
- استانداردهای خاص خریداران:
- ممنوعیت استفاده از **هورمون‌ها**
- محدودیت **آنتی‌بیوتیک‌های باقیمانده**
### ۵. **مقررات جدید (۱۴۰۳)**
- **الزام نصب سیستم‌های پایش آنلاین** برای واحدهای بالای ۵۰۰۰ قطعه
- **مالیات سبز** برای واحدهای غیرمجاز
- **تشویق مالیاتی** برای واحدهای دارای استانداردهای زیست‌محیطی
### ۶. **مقررات پرورش ارگانیک**
- **شرایط خوراک**:
- ۱۰۰% گیاهی و غیرتراریخته
- ممنوعیت استفاده از پودر ماهی صنعتی
- **شرایط پرورش**:
- تراکم حداکثر ۳ قطعه در متر مربع
- دسترسی روزانه به فضای باز
### ۷. **جرایم رایج**
- پرورش بدون پروانه: **جریمه نقدی تا ۱۰ برابر درآمد سالانه**
- آلودگی محیط زیست: **حبس از ۳ ماه تا ۲ سال**
- عدم رعایت قرنطینه: **پلمپ واحد**
### راهکارهای عملی برای رعایت مقررات:
۱. **مشاوره با کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی** قبل از شروع
۲. **ثبت دقیق اطلاعات** (واکسیناسیون، تغذیه، درمان)
۳. **بیمه مسئولیت مدنی** برای پوشش حوادث احتمالی
۴. **آزمایش دوره‌ای آب و خاک** توسط آزمایشگاه‌های معتبر
**توصیه نهایی:**
با توجه به تغییرات سریع قوانین، **عضویت در اتحادیه پرورش‌دهندگان طیور** و **پیگیری بخشنامه‌های سازمان دامپزشکی** را جدی بگیرید. بسیاری از پرورش‌دهندگان به دلیل عدم آگاهی از تغییرات جزئی مقررات با مشکلات جدی مواجه شده‌اند.
آیا می‌دانستید جدیدترین اصلاحیه قانون در ۱۴۰۳، **استفاده از سیستم‌های هوشمند پایش محیطی** را برای تمام واحدهای صنعتی پرورش اردک اجباری کرده است؟ این فناوری‌ها می‌توانند از ۸۰% تخلفات غیرعمدی جلوگیری کنند!
