رودهها (قفسه سینه و دندهها) در مرغهای تخمگذار بخشی از ساختار اسکلتی است که نقش مهمی در حفاظت از اندامهای داخلی (مانند قلب و ریهها) و تسهیل فرایند تنفس ایفا میکند. در پرندگان، ساختار دندهها با پستانداران تفاوتهایی دارد و به دلیل نیاز به پرواز (یا سازگاریهای تکاملی در گونههای غیرپرواز مانند مرغ)، ویژگیهای منحصربهفردی دارد. در زیر به جزئیات مرتبط با دندهها در مرغهای تخمگذار اشاره میکنم:
---
### **ساختار دندهها در مرغها:**
1. **تعداد دندهها**:
- مرغها معمولاً ۷ جفت دنده دارند که به مهرههای سینهای (توراسیک) متصل میشوند.
- دندههای قفسه سینه در پرندگان به دو گروه تقسیم میشوند:
- **دندههای حقیقی (True Ribs)**: ۳ تا ۴ جفت اول که مستقیماً به جناغ سینه (استرنوم) متصل میشوند.
- **دندههای کاذب (False Ribs)**: دندههای باقیمانده که به جناغ متصل نمیشوند و آزادانه پایان مییابند.
2. **ساختار ویژه**:
- در پرندگان، هر دنده دارای یک زائده استخوانی به نام **Uncinate Process** است که به صورت افقی از دنده خارج میشود. این زائده به تقویت قفسه سینه، بهبود عملکرد تنفسی، و اتصال عضلات کمک میکند.
- جناغ سینه (استرنوم) در مرغها بسیار بزرگ و صفحهمانند است و به عنوان محل اتصال عضلات پرواز (حتی در گونههای غیرپرواز مانند مرغ) عمل میکند.
---
### **نقش دندهها در مرغهای تخمگذار:**
1. **حفاظت از اندامها**:
- دندهها از اندامهای حیاتی مانند قلب، ریهها، و کبد در برابر آسیبهای فیزیکی محافظت میکنند.
2. **تنفس**:
- ساختار دندهها و اتصال آنها به عضلات، حرکت قفسه سینه را در طول تنفس تسهیل میکند. پرندگان برای تنفس کارآمد (بهویژه در زمان تولید انرژی بالا) به این سازوکار وابستهاند.
3. **تولید تخممرغ**:
- سلامت قفسه سینه و دندهها برای حفظ وضعیت فیزیکی مرغ تخمگذار مهم است. هرگونه آسیب به این ناحیه ممکن است بر تحرک، مصرف غذا، و در نتیجه تولید تخممرغ تأثیر بگذارد.
---
### **مشکلات رایج مرتبط با دندهها در مرغهای تخمگذار:**
1. **پوکی استخوان (Osteoporosis)**:
- مرغهای تخمگذار بهدلیل نیاز بالای کلسیم برای ساخت پوسته تخممرغ، مستعد کاهش تراکم استخوانی هستند. این موضوع میتواند دندهها و سایر استخوانها را ضعیف کرده و خطر شکستگی را افزایش دهد.
- شکستگی دندهها ممکن است در اثر برخورد با تجهیزات سالن، افتادن از ارتفاع، یا فشارهای فیزیکی رخ دهد.
2. **تغذیه ناکافی**:
- کمبود کلسیم، فسفر، یا ویتامین D3 در جیره غذایی موجب نرمی استخوان (راشیتیسم) یا ناهنجاریهای ساختاری در دندهها میشود.
3. **شرایط نامناسب پرورش**:
- فضای محدود در قفسها، سطوح سخت، یا تراکم بالای گله ممکن است به بروز آسیبهای فیزیکی در ناحیه قفسه سینه منجر شود.
---
### **مدیریت و پیشگیری:**
1. **تغذیه متعادل**:
- تأمین کلسیم کافی (حدود ۳.۵-۴.۵٪ در جیره) از طریق منابعی مانند صدف دریایی، سنگ آهک، یا مکملهای معدنی.
- اطمینان از نسبت مناسب کلسیم به فسفر (۲:۱) و استفاده از ویتامین D3 برای جذب بهتر کلسیم.
2. **مدیریت محیطی**:
- فراهم کردن فضای کافی برای حرکت مرغها و کاهش تراکم گله.
- استفاده از بستر نرم و جلوگیری از سطوح لغزنده یا ناهموار.
3. **نظارت بر سلامت استخوانها**:
- ارزیابی دورهای تراکم استخوانی در گله (بهویژه در مرغهای مسنتر).
- شناسایی زودهنگام علائم پوکی استخوان مانند لنگش یا شکستگیهای مکرر.
4. **نوردهی مناسب**:
- کنترل چرخه نوری برای جلوگیری از تخمگذاری بیشازحد و کاهش فشار متابولیک بر بدن مرغ.
---
### **اهمیت در صنعت طیور:**
سلامت قفسه سینه و دندهها بهطور مستقیم بر رفاه مرغهای تخمگذار و بازدهی اقتصادی گله تأثیر دارد. آسیبهای استخوانی نه تنها باعث درد و کاهش تولید میشود، بلکه هزینههای درمان و حذف زودهنگام پرندهها را افزایش میدهد. مدیریت صحیح تغذیه و محیط پرورش، کلید پیشگیری از این مشکلات است. 🐓
